Er zijn slechts een handvol sterren in de buurt, en daarom zijn onderzoekers er zeker van dat een bepaald stersysteem de radiogolven genereert.
Er komt al minstens 10 jaar een constante energiebron uit de rand van de Melkweg. Het signaal herhaalt zich elke drie uur in heldere pulsen van ongeveer een minuut. Astronomen denken dat ze de bron van het signaal hebben geïdentificeerd, maar de ontdekking bracht een nieuw mysterie met zich mee, dat ze ook moesten oplossen.
Het nieuws. Een team van het International Centre for Radio Astronomy Research (ICRAR) heeft de langste periode van de radiotransient ontdekt die ooit gedetecteerd is. De astronomen zijn er niet alleen in geslaagd om de bron van dit ongekende signaal te identificeren, maar ook om een mogelijke verklaring te vinden voor hoe deze vreemde voorbijgaande gebeurtenissen worden opgewekt.
Een beetje context. Astronomische objecten met veranderende magnetische velden, zoals de zon of Jupiter, kunnen radiogolven produceren. Radio transiënten worden korte uitbarstingen van energetische emissie genoemd, vaak geproduceerd door roterende neutronensterren.
Langdurende transiënten zijn een zeer zeldzame en slecht begrepen ondergroep van dit verschijnsel, waardoor de huidige ontdekking bijzonder significant is.
Het object in kwestie. Het wordt GLEAM-X J0704-37 genoemd en ligt aan de rand van de Melkweg, op ongeveer 5000 lichtjaar afstand, in het sterrenbeeld Puppis, waar minder stellaire congestie is. Er zijn slechts een handvol sterren in de buurt en daarom zijn onderzoekers er zeker van dat één bepaald stersysteem de radiogolven genereert.
De ongekende puls, die ongeveer een minuut duurt en al minstens 10 jaar lang elke drie uur optreedt, is afkomstig van een bruine dwerg van het M-type, zoals blijkt uit waarnemingen van de MeerKAT-telescoop in Zuid-Afrika.
Er klopt iets niet. Bij het identificeren van de bron van het signaal kwam een nieuwe onbekende aan het licht: een M-dwerg alleen zou niet de hoeveelheid energie kunnen opwekken die astronomen hebben waargenomen. Aanvullende waarnemingen met de SOAR-telescoop uit Chili bepaalden echter het spectrum van de ster en bevestigden dat het om een bruine dwerg van het M-type ging.
M-dwergen zijn sterren met een lage massa die maar een fractie van de massa en lichtkracht van de zon hebben. Ze vormen 70% van de sterren in de Melkweg, maar geen enkele is met het blote oog zichtbaar. Dus?
De oplossing. Onderzoek gepubliceerd in The Astrophysical Journal Letters suggereert dat de M-dwerg in een binair systeem zit met een witte dwerg, de overgebleven kern van een ster die zijn nucleaire brandstof heeft verbruikt. Samen genereren ze de radiostraling die al tien jaar in de archieven van de Murchison Widefield Array (MWA) wordt gedocumenteerd.
Het team plant vervolgwaarnemingen om de aard van het systeem te bevestigen en dit extreme astrofysische fenomeen, dat mogelijk ook in andere soortgelijke systemen voorkomt, verder te onderzoeken.
